Biometria - ostatniastacja.pl

Jakkolwiek wielu preppersów przygotowuje się na różnorakie sytuacje związane z bezpośrednim zagrożeniem, zdrowia, życia, czy czegoś, co ogólnie możemy nazwać dobrostanem, wielu zdaje się ignorować zagrożenia informacyjne.

Konfrontacja z twierdzeniem, że żyjemy w czasach przesytu informacji, wywołuje tylko wzruszenie ramionami – bo przecież każdy to wie i nic w tym nadzwyczajnego.

Wszystko zgoda, musimy sobie jednak zdawać sprawę, że nasze mózgi są tak zbudowane, iż w zasadzie są uzależnione od zachowań, które ogólnie możemy zakwalifikować jako „poszukujące informacji” (Lane, 2009). Innymi słowy, nasze mózgi łakną informacji, każdej, która daje nam poczucie, że coś wiemy, kontrolujemy, możemy przewidzieć, bo właśnie takie dane, na poziomie neuronalnym, dają najlepszego dopaminowego kopa. (Bromberg-Martin, Hikosaka 2009).

Od najdawniejszych czasów wiadomo, że ten, kto jest w stanie kontrolować informacje, jest też w stanie kontrolować masy (tak tłum, jak i społeczność w makroskali). Nie jest to odkrywcze, pisał o tym już kilkaset lat temu Giordano Bruno w swoim, po części magicznym, De Vinculis in Genere, czy bardziej współcześnie Bernays w Propagandzie, wszystko wiemy. Wiemy też, że współczesna wojna hybrydowa to właśnie, a być może przede wszystkim, działania informacyjne (por. Waltz 1998). Działania tego rodzaju prowadzone są zarówno w wymiarze politycznym jak i biznesowym (Perkins 2004). Aby osiągnąć sukces w wojnie trzeba wykazać się elastycznością (Sawyer 2004), a przewagę zdobywa ten kto lepiej posługuje się innowacjami (D’Aveni 1994).

Odległym źródłem zainteresowań konstytucjonalistów, czyli badaczy, przekonanych że właściwości fizyczne człowieka przejawią się w jego zachowaniu, była koncepcja Galla, który przekonywał o tym, iż każda czynność psychiczna a za nią skłonność, ma swoje odzwierciedlenie w konkretnym, określonym, stałym obszarze kory mózgowej (Gall 1798). Jednym z założeń koncepcji Galla była dziedziczność zdolności, inteligencji i charakteru. Wskazał on wprost, iż tak jak dziedziczymy wzrost, kolor oczu, długość kończyn, dziedziczymy również objętość pewnych obszarów mózgu, która jest silnie skorelowana z częstością występowania pewnych zachowań.

Jakkolwiek założenia szczegółowe, jakie formułował Gall były w znacznej części błędne, zaś na ich bazie zdołała się wręcz wykształcić frenologiczna pseudonauka (Young 1990), ogólna koncepcja i kierunek zostały potwierdzone przez współczesne badania z zakresu neuropsychologii. Wykazano miedzy innymi, ścisły związek anatomiczny ze zdolnością do introspekcji, o której można wnosić na bazie stopnia wykształcenia przedniej i grzbietobrzusznej części kory przedczołowej (Fleming i inni 2010). Innymi słowy, znając elementy budowy mózgu, można z dużą pewnością wnioskować o zachowaniu. Oczywiscie ne tylko to, także skłonność do ryzyka, agresja i inne cechy mają swoje odzwierciedlenie w anatomii funkcjonalnej mózu, można znaleźć bo nie jest to wiedza tajemna.

Wpływ koncepcji Galla znajdujemy także w teoriach z zakresu psychopatologii i kryminalistyki. I chociaż punktem wyjścia była wewnętrzna anatomia mózgu szybko zaczęto doszukiwać się korelacji między zewnętrznymi szczegółami anatomii a zachowaniami.

Wykazano, iż istnieje zbiór cech części twarzowej czaszki, na bazie których można ze znacznym prawdopodobieństwem wytypować wystąpienie określonego zachowania (Lombroso 1864).

Echa tego rodzaju badań po dziś wykorzystywane są w kryminalistyce i podobnie jak wyżej, owe zarzucone z różnych względów teorie i intuicje, zostały potwierdzone współcześnie. Za przykład mogą posłużyć tu badania nad agresją prowadzone przez Carre i innych (2013), czy artykuł Hehman i reszty (2013), w którym wykazano, iż układ twarzoczaszki może być dobrym predykatem (cechą wskazującą na jakąś relację) wystąpienia uprzedzeń rasowych.

Spojrzenie kliniczne pokazuje nam, iż istnieje związek między trzema aspektami:

    a/ budową anatomiczną mózgu oraz

    b/ biometrycznymi parametrami organów i wreszcie

    c/ zachowaniem.

O tym, jak powyższy związek odzwierciedla się w relacjach z innymi ludźmi traktuje ujęcie społeczne.

Badania z zakresu psychologii społecznej obejmują bardzo bogaty materiał. Wynika z niego wprost, iż atrakcyjność fizyczna jednostki wpływa na to jak jest ona postrzegana. Eagly i inni (1991) wykazali, iż mamy skłonność przypisywać osobom atrakcyjnym takie cechy jak talent, uczciwość inteligencję etc.

Badania Mack i Rainey (1990) wskazują, iż decyzje o zatrudnieniu w znacznym stopniu mogą być zakłócone właśnie czynnikiem atrakcyjności. W ich eksperymencie osoby postrzegane jako atrakcyjne uzyskały dwukrotnie większe szanse na podjęcie pracy.

Bardzo ciekawym, jest fakt, iż ludzie atrakcyjni znacznie silniej wpływają na opinię innych, gdy tego chcą i potrzebują, Chaiken (1979).

Jakkolwiek w powyższych badaniach nie definiowano parametrów biometrycznych, a mówiono jedynie o podobieństwie lub atrakcyjności, jasnym jest, iż w sytuacji krótkiej, bywa jednorazowej ekspozycji jedyne dane, dane, jakimi na wejściu możemy dysponować są właśnie dane fizyczne (Cialdini 1999), dane, które z łatwością można sparametyzować i poddać analizie.

Jeżeli więc, wiadomo, że parametry biometryczne określonych części mózgu, mogą znaleźć odzwierciedlenie tak w zachowaniu, jak i w rysach zewnętrznych (np. ekspresja testosteronu powoduje m.in rozrost szczęki), a nad to wiemy, iż w określonych sytuacjach osoby o pewnych cechach biologicznych są preferowane, w kolejnym kroku winniśmy skupić się na sprawdzeniu, czy i jak zachowanie koreluje z zewnętrznymi cechami anatomicznymi.

Parametryzacji takiej dokonali Carre i McCormick (2008). Zestawili dane biometryczne, w postaci wskaźnika fWHR (wyjaśnienie tutaj) z incydentami związanymi z agresją, których uczestnikami byli zawodnicy NHL. Po raz pierwszy zastosowano tu dla celów badawczych fotografie a nie pomiar rzeczywisty (Carre i McCormick 2008). Dzięki temu rozwiązaniu realną stała się parametryzacja osób w sytuacjach niemal codziennych, choćby zebranych w salkach konferencyjnych (Wong, Ormiston et Haselhuhn 2011). Wykazano przy tym, iż istnieje wysoka dodatnia korelacja między np. szerokością twarzy u mężczyzn a ich odpornością na śmierć w sytuacji fizycznej napaści (Stirrat, Stulp Pollet 2012), ekspresją zachowań agresywnych (Crane, McCormick 2008) ale także skłonnością do kooperacji (Stirrat et. all 2012).

Zważywszy na to, iż zachowanie jest wynikiem wielu czynników, powyższe przykłady należałoby rozumieć raczej jako fakt, iż przeciętnie częściej mamy do czynienia z koincydencją wyżej wymienionych faktów. Albo inaczej, za pomocą narzędzi statystycznych możliwym jest identyfikacja trendów występujących w populacji, których świadomość może umożliwić głębsze poznanie rzeczywistości. Albo prościej: dysponując wyodrębnionymi konkretnymi cechami biometrycznymi, można wskazać obiekty, które z większym prawdopodobieństwem mogą stać się wywrotowymi.

Zbierając, to co dotychczas zostało powiedziane w całość:

Wiemy, że biologia mózgu przejawia się w zachowaniu, wiemy, też że inaczej reagujemy na osoby atrakcyjne. Ze względu na to, że atrakcyjność nie jest kategorią, którą można dyskutować (jest subiektywna, każdy ma swój gust), poddajemy je parametryzacji, zmieniamy na cyfry, niewrażliwe na emocje. Widzimy, że osoby o pewnych cechach biometrycznych (parametryzowanych cyfrowo) funkcjonują inaczej niż inne, według powtarzalnych wzorców. Te osoby powinny nas interesować.

Można więc zapytać: czy faktycznie wzorce te można badać?

Pośrednio, odpowiedzią na to pytanie jest rezultat moich badań. Pozwalają one udzielić odpowiedzi twierdzącej (jeśli ktoś miałby chęć z nimi się zapoznać udostępniam je tutaj).

Z faktu, że już w takim badaniu jak moje udało się potwierdzić nie tylko występowanie efektu, ale także jego kierunek, można wyciągnąć wymagający głębszego sprawdzenia wniosek, iż posługując się bardziej zaawansowanym aparatem matematycznym, większą ilością przypadków, oraz dodając do modelu większą liczbę zmiennych niezależnych, można byłoby zaprojektować bardziej efektywny model badawczy. Nie wiem, czy coś takiego miało miejsce, czy jakaś agencja, rząd, czy fundacja nie prowadziła, prowadzi podobnych badań – po to jednak było to całe teoretyczne pisanie, ze wskazaniem badan, które od czasu do czasu wyływają w literaturze, abyście sami mogli ocenić – jest to prawdopodobne?

Wyniki podobnych badań oraz możliwości ich praktycznego zastosowania zdają się być atrakcyjne i zachęcające do pogłębienia, obarczone są jednak poważnymi problemami moralno-etycznymi. Jakkolwiek wiedza, jakiej podobne analizy mogą dostarczyć może okazać się korzystna niesie za sobą ryzyko doboru dyskryminującego (czyli wybierania jednych odrzucając drugich), a także dysproporcji informacyjnej (gdzie jedna strona może posiąść o drugiej także informacje, którymi nikt nie chciałby się dzielić). Zastrzeżenia wynikają zarówno z możliwości wykorzystania tej wiedzy jako głównej przesłanki decyzyjnej w konkretnych indywidualnych przypadkach, jak i ewentualności planowanego i zorganizowanego działania w przestrzeni społecznej. Takie ujęcie tematu faktycznie może grozić strategią eugeniczną, z którą wiąże się szereg zagrożeń, spośród których najważniejsze to:

    a/ pominięcie podmiotowości ludzi, ich pracy, wkładu, decyzji, dążeń i ambicji.

    b/ szowinizm decyzyjny wyrażający się w dzieleniu ludzi na kategorie: takich, którzy są wyposażeni w pożądane,

    c/ brak odniesienia do dobra obywatela, skupienie się wyłącznie na dobru organizacji/państwa/systemu

    d/ selektywność, gdzie otwartym pozostaje kwestia: kto, kiedy i w czyim imieniu wyznacza kryteria selekcji

        i wskazuje grupę poddaną selekcji

Teoretycznie można podjąć kroki przeciwdziałające podobnym praktykom.

Niniejszy artykuł, nie jest w stanie udzielić odpowiedzi na pytanie, czy jest to możliwe praktycznie. Stwierdza jedynie występowanie pewnej zależności i nakreśla ramy dalszych pogłębionych już badań. W przypadku utrzymania się wyników, niepokoi jednak perspektywa pokusy stosowania miar biometrycznych jako narzędzi, cóż bowiem z tymi, którzy nie będą pasować do wzorca?

Powinniśmy pamiętać, iż takie narzędzia mogą już istnieć. Agregaty informacyjne w postaci popularnych przeglądarek, serwisów społecznościowych, for internetowych etc, potrafią dostarczyć ogromnej ilości zmiennych niezależnych. Publikujemy ogromne ilości materiałów, także odsłaniających naszą prywatność. Jeżeli narzędzia podobne temu istnieją, musimy w tyle głowy mieć myśl, iż to, że narzędzie powoduje moralne i etyczne obciążenie nie oznacza, że nie może być (nie jest?) skutecznie wykorzystywane. Właśnie dlatego przed podejmowaniem rejestrowanej aktywności warto mieć na uwadze, iż jej rezultat może daleko wykraczać poza nasze oczekiwania. W świecie informacji nigdy nie jesteśmy sami.